Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), 31 Mart 2024'te yapılacak Mahalli İdareler Genel Seçimi için belirlediği propaganda serbestliği ve seçim yasaklarına ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, propaganda serbestliği ve bazı seçim yasakları, oy verme gününden önceki 10'uncu gün olan 21 Mart 2024 Perşembe sabahı başlayacak ve oy verme gününden önceki gün saat 18.00'de sona erecek. Seçim süresince genel yollar üzerinde, mabetlerde, kamu hizmeti görülen bina ve tesisler ile ilçe seçim kurullarının gösterdiği meydanların dışında toplu olarak sözlü propaganda yapılması yasak olacak. Açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonundan güneşin doğmasına kadar toplu olarak sözlü propaganda yapılamayacak.

Kapalı yerlerde propaganda

Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar adına kapalı yer toplantısı yapılabilecek. 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle "genel hayata etkili afet bölgesi" olarak kabul edilen yerlerde, kapalı yer toplantısı yapılabilecek uygun bir yer olmaması halinde ilçe seçim kurulunca uygun bulunacak yerler "kapalı yer" olarak belirlenecek. Mabetlerde, okullarda, kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle askeri mahfillerde ve kamu hizmeti görülen diğer yerlerde kapalı yer toplantısı yapılamayacak.

Görüntülü, sesli ve yazılı mesaj yasak

Seçime katılan siyasi partiler ve bağımsız adaylar, 1 Ocak 2024'ten 30 Mart 2024 saat 18.00'e kadar, yazılı basında ilan ve reklam yoluyla veya internet sitesi açarak, sözlü, yazılı ve görüntülü propaganda yapabilecekler. Vatandaşların elektronik posta adreslerine, taşınabilir veya sabit telefonlarına görüntülü, sesli veya yazılı mesaj göndermek suretiyle propaganda yapılamayacak. Ancak siyasi partiler, kendi üyelerine her zaman sesli, görüntülü veya yazılı mesaj gönderebilecek. Oy verme gününden önceki 10 gün içinde yazılı, sözlü ve görsel basın ve yayın araçları ile kamuoyu araştırmaları, anketler, tahminler, bilgi ve iletişim telefonları yoluyla mini referandum gibi adlarla bir siyasi partinin veya adayın lehinde veya aleyhinde ya da vatandaşın oyunu etkileyecek biçimde yayın yapılması ve bunların herhangi bir surette dağıtılması yasak olacak. Bu sürenin dışında yapılacak yayınların tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine uygun olması gerekecek. Kamuoyu araştırmaları ve anketlerin yayınlanması sırasında, araştırmanın hangi kuruluş tarafından yapıldığının, denek sayısının ve araştırmanın kim tarafından finanse edildiğinin açıklanması zorunlu olacak.

Hoparlörle propaganda

Propaganda döneminin başlangıç tarihinden bitişine kadar halkın huzur ve rahatını bozmamak kaydıyla açık yerlerde, güneşin batmasını müteakip ikinci saatin sonuna kadar hoparlörle propaganda yapılabilecek. Ancak başka bir parti veya bağımsız aday adına açık ya da kapalı yer toplantısı yapılan saatlerde, bu toplantıların yapıldığı yer ve binalardan işitilecek ve bu toplantıları rahatsız edecek biçimde hoparlörle propaganda yapılamayacak. Seçime katılan siyasi partiler ve adaylar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbest olacak, belirtilen yayın veya malzemeleri dağıtacak kişiler ise 18 yaşını doldurmuş olacak. Siyasi partiler ve adaylar, belirtilen malzemeler dışında herhangi bir hediye ve eşantiyon dağıtamayacak, bunları üçüncü kişiler ya da kurum ve kuruluşlar aracılığıyla dağıttıramayacak. Siyasi partiler ve adaylar, halkın huzur ve refahını bozmamak, yaya ve taşıt trafiğini engellememek koşuluyla önceden izin almaksızın stant açabilecek, bu konuda çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde ise ilçe seçim kurulları yetkili olacak. Propaganda için kullanılan el ilanları ve diğer her türlü matbuat üzerinde Türk bayrağı ve dini ibareler bulundurulamayacak. Siyasi partiler ve adaylar tarafından yapılacak her türlü propaganda, Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçelerde de yapılabilecek.

İlan ve reklam yerleri

Siyasi partiler ve bağımsız adaylar, seçim büroları ile açık ve kapalı yer toplantıları ile taşıtlarına, 1 Ocak 2024'ten 30 Mart 2024 saat 18.00'e kadar parti bayrağı, afiş, poster, pankart gibi malzemeleri asabilecek. Şehir içi veya şehir dışında toplu taşıma amacıyla kamu hizmetlerinde kullanılan hava, kara, deniz ve raylı sistem taşıtlarında yer alan reklam yerleri ve araçlarında, propaganda içeren her türlü yayın yapılması yasak olacak.

Siyasi reklamlara ilişkin usul ve esaslar belirlendi

YSK, bir başka kararıyla da Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 31. maddesinde yer alan siyasi reklamlara ilişkin usul ve esasları belirledi. Buna göre, medya hizmet sağlayıcıları, seçimin başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2024'ten 29 Mart 2024 Cuma saat 23.59'a kadar siyasi reklam yayınlayabilecekler. Siyasi parti ve adayların siyasi reklamlarında Türkçenin yanı sıra farklı dil ve lehçeler kullanılabilecek. Aynı reklam kuşağında, seçime katılan siyasi parti ve adayın siyasi reklam yayınlanmasını istemesi halinde, o reklam kuşağında yayınlanacak siyasi reklamların istekliler arasında kura çekilerek tespit edilecek, yayın dışında kalanlara ise istek halinde bir sonraki reklam kuşağında yayınlanması için öncelik verilecek. Medya hizmet sağlayıcıları, yayınlayacakları siyasi reklamların 6112 sayılı Kanun'un 10. maddesi hükmünde yer alan esaslara tabi olduğundan, reklamlardan ayrı olarak siyasi reklam kuşağı düzenleyemeyecekler.

(AA)