Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler, sınav esnasında kendilerinde var olan bilgiyi etkili bir şekilde kullanmak da zorlanırlar. Sınav kaygısı sağlıklı bir şekilde tedavi edilmediğinde kaygı bozukluğuna yol açabilir. Sınav kaygısı bilgiyi kullanmayı engelleyen ve başarıyı olumsuz etkileyen yoğun bir kaygı duygusunun yaşanmasıdır. Öğrenciler sınavda yaşadıkları bu olumsuz duyguyu kendi başarısızlıkları olarak algılayabilirler. Bu yüzden kendileri ile ilgili başarısızlık inancı geliştirebilirler. Bu durumda öğrenciler sınav anından daha çok sınavın sonucuna dikkatlerini verirler. Anda kalamama durumu sınava yoğunlaşamamaya sebep olmaktadır. Rekabet eden ve kendinin mükemmel olmasını bekleyen kişilerde daha çok gözlemlenmektedir. Aynı zamanda sosyal çevre bu yaşanılan kaygı duygusunu etkilemektedir. Ailenin istek ve beklentileri, çocuğa yansıttıkları duygusal yoğunluk etkilerini bu şekilde çıkarabilir.

Sınav kaygısı yaşayan bireyler; endişe, yetersizlik, tedirginlik, huzursuzluk, başaramama korkusu, isteksizlik gibi duygusal belirtiler göstermektedir. Aynı zamanda kalp çarpıntısı, ağız kuruluğu, titreme, mide bulantısı, uyku sorunları gibi bedensel belirtileri de bir arada bulundurabilir. Bu belirtiler ile bir çocuk-ergen psikoloğuna başvurmaktadırlar. Bireyler sınav kaygısı ile baş edemediklerini düşündükleri için ders çalışmaktan kaçınma, çalışmalarını ertelemek, sınav hakkında sorulan sorulara cevap vermemek, ders esnasında odaklanamama problemleri yaşamaktadırlar.

Sınav Kaygısı ile Başa Çıkma Yöntemleri Nelerdir?

Sınav kaygısı sınavda olma anı ile doğrudan ilişkili bir durumdur. Sınav kaygısı ile baş edebilmek için en önemli başlangıç nedenlerinin farkında olmaktır. Bireyin yaşadığı hayata göre şekillenen bir tane ya da pek çok nedeni olabilir. Öğrencilerden birçoğu sınav kaygısını yaşamaktadır. Sınav kaygısı yaşamaya sebep olan nedenleri bilmek onların çözümlerini bulup ortadan kaldırmak için önemli bir adımdır. Sınav kaygısı yaşamanın en büyük nedenlerinden biri kişinin kendi ile yaşadığı olumsuz inançlarıdır. Olumsuz inançlar ile ilgili çalışmaları pedagog eşliğinde çözümleyebilirler. Bu inançlar; başarısızlık, yetersizlik ve çaresizliktir. Kendi ile ilgili olan olumsuz düşünce yapılarını yeniden yapılandırıp işlevsel bir hale getirmek büyük önem arz etmektedir. Olumsuz düşünceleri alternatif faydalı düşünceler ile değiştirmek kişiye kendi ile ilgili güven kazandıracak ve motivasyonunu artıracaktır. Sınav kaygısını azaltmak için bireyin kendini tanıması çok önemlidir. Kişi verimli ders çalışma ve zaman yönetimi konusunda kendine bir sınav stratejisi oluşturması odaklanması gereken noktaları ön plana çıkaracaktır. Böylece sistem oluşturmuş olacaktır.’’ Zamanımı en etkili nasıl kullanabilirim? En çok hangi derslere çalışmalıyım? Hangi konularda eksik yanlarım var? ‘’ gibi sorular kişinin kendisini anlaması ve şekillendirmesine yardımcı olacaktır. Aynı zamanda bedensel belirtilerin etkilerini en aza indirmek için nefes alma ve gevşeme egzersizlerini düzenli bir şekilde uygulayın.

Sınav bilgi birikimini ortaya çıkartır kişiliğini değil!

Sınav sonucuna gerçekçi olmayan pek çok anlam yüklenebilir. Bu anlamlar kişinin benlik algısına zarar verebilir. Gerçekçi olmayan düşüncelerinizi farklı bir bakış açısı ile tekrardan gözden geçirin. Tekrardan gözden geçirirken bir psikologdan yardım almayı ihmal etmeyin. Birey sınav anında kontrolün kendinde olduğunu unutmamalıdır. Sınav sonucu beklentilerini oluştururken somut hedefleri oluşturmalıdır.

Bireylerin sınav kaygısını azaltmada ailelere düşen sorumluluklar da oldukça önemli bir yer oluşturur. Çocuklarından istek ve beklentileri konusunda gerçekçi davranmalı ve çocuklarına alacağından daha fazla sorumluluk yüklenmemelidir. Çocukları için düşündükleri ve stres oldukları konular ile ilgili kontrolü kendileri almalı ve çocuğa yansıtmamalıdırlar. Sınavı yüceltmeyerek çocuk için daha zor bir durum yaratmamalıdırlar. Aileler sınav kaygısı yaşayan bireylere güven vermeliler ve yaşadıkları süreci anlamak adına empati ile yaklaşmalılardır.

Sınav döneminde çocukları olan aileler ne yapmalı?

• Çocuğunuz yoğun ve stresli bir dönemden geçiyor, sınav dönemleri ergenlik dönemine denk gelir. Zaten duyguların çok üst düzeylerde yaşandığı bir dönemde sınav kaygısının getirdiği gerginlik ve sinirlilik hali de bir o kadar üst düzeyde yaşanır.
• Anlayışlı olmanız, sınavın onun için ne anlama geldiğini düşünmeniz bu konuda sizi de gerginlikten bir derece uzaklaştıracaktır.
• Çocuktan beklentiniz çok yüksek olmamalıdır. Bu onu daha fazla kaygıya itecektir.
• Ev ortamı aslında normal zamanda da olması gerektiği gibi huzurlu olmalıdır.
• Çocuğunuzu akranlarıyla kesinlikle kıyaslamamanız çok önemlidir.

Sınav kaygısının uzun süre öğrenciye başarısızlığı getirdiği durumda mutlaka uzman desteği almalısınız. çocuk ergen psikoloğu, pedagog, psikolog  ya da psikolojik danışmanlar uzmanlaştıkları alana göre bu konuyla hizmet verecek yetkinliğe sahip mesleklerdir. Ege Pozitif Psikoloji İzmir de Bergama, Aliağa, Karşıyaka ve Alsancak merkezleri olan bir psikoloji merkezidir. Sınav kaygısıyla da çalışacak 4 tane uzman çocuk ergen psikoloğu mevcuttur.

Sınava rahat girmek öğrencilerin performansını ciddi anlamda arttırır.

Beril Özsoy Kimdir?

Merhaba ben Beril Özsoy. Eğitim hayatımın lise yıllarını Aliağa Alp Oğuz Anadolu Lisesi’nde tamamladım. Lisans eğitimim için Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik bölümünü kazandım. Psikoloji ile ilgilenmeye ortaokul yıllarında başladım. O zamanlarda ilgi alanım olan bu bölüm zamanla profesyonel olarak kendimi adayacağım bir bilim alanı oldu. Almış olduğum eğitimler ile çocuk ve ergen alanında kendimi geliştirmeye devam ettim. İzmir de büyük bir keyifle çocuk ve ergenlerle çalışıyorum. Çocuklar ve ergenler yetişkinlerden çok daha masum ve doğallar.