İlaç kullanan birçok danışanım yıllarca ilaç kullandıkları ancak bir türlü iyileşemediklerini ve buna da anlam veremediklerini ifade ederler. Sorunun cevabı basittir aslında. Düşünce biçimlerinde veya yaşam tarzlarında hiçbir değişiklik yapmamışlardır. Onları mutsuz eden yaşam olguları olduğu gibi yerli yerinde durmaktadır ve bunları değiştirmek için hiçbir çaba sarf etmemişlerdir. Sadece ilaç kullanmışlar ve bu sayede ortada duran sorunun çözümleneceğini ya da zamanla, ilaç kullandıkça sorunun ortadan kalkacağına inanmışlardır ya da buna inandırılmışlardır.

Psikolojik sorun yaşamamızın birçok farklı kaynağı olabilir ancak temel kaynak hayattaki mutsuzluğumuzdur ve asıl temel kısmı ilişkilerdeki aksaklıklardır. Yaşamdan beklentilerimizle elde ettiklerimiz arasındaki farklılıktır. Ve yaşamak istediğimize ulaşma konusunda yaşadığımız umutsuzluğumuzun arttıkça kendimizi kapana kısılmış, çaresiz hissetmemizdir.

Zamanla artık birçok şeyi değiştirmek için çok geç olduğunu düşünürüz ve buna inanırız. Tüm bu duygular derin bir umutsuzluk ve mutsuzluk olarak karşımıza çıkar ve acı çekmeye başlarız. Bir noktadan sonra beynimiz artık çok fazla acı çektiğimize karar verir ve kendisini korumak için bir tür psikolojik sorun üretir. Beynimiz bizi mutsuz eden ve bize acı çektiren gerçeklerden bizi uzak tutmak için bir tür psikolojik rahatsızlık üretir ve bizi hastalığımızın fiziksel belirtilerine (semptomlarına) yöneltir.

Depresyon, panik atak, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) vb. bir çok farklı psikolojik sorun ortaya çıkabilir. Yani beynimiz bir anlamda bize şunu söyler "sen boş ver seni mutsuz eden yaşam gerçekleriyle uğraşmayı da tansiyonunu ölç, kalp krizi geçirecekmiş gibi heyecanlan, zevk alma, bol bol uyu, TV izle, yemek ye ya da yemek yemeyi reddet,  zaten istesen de hayatında seni mutsuz eden şeyleri değiştiremezsin"... bu durumlarla birlikte, insanlar bu şekilde yıllarca ilaç kullanır dururlar. Sonrasında da bu durum gerçekleşen bir tür kısır döngüye dönüşecektir.

Depresyon, panik atak, OKB gibi birçok psikolojik sorunla beyin kimyası bozulur ve ilaçlar bozulan bu beyin kimyasının yeniden düzenlenmesi doğrultusunda bir ihtiyaçtır. Beynimizde sinir hücreleri (nöronlar) arasındaki iletişimi sağlayan 90'a yakın nörotransmitter adı verilen madde vardır ve psikolojik sorunlarda bu maddelerden bir kaçının işlevselliği bozulur. Bozulan bu işlevsellik bireyin sağlıklı düşünmesine ve sağlıklı duygulanımına ket vurur. Bu noktada ilaç desteği önemlidir.

İlaçların faydalı olmadığını söylemiyorum. Ancak kontrolsüz ve yanlış kullanımları da doğru bulmuyorum. Söylemek istediğim asıl şey şu: İlaçlar tüm psikolojik sorunlarda destekleyicidirler (doğru ilaç ve doğru dozda kullanıldığı sürece) ve ilaç kullanımı, terapötik destek ile birlikte yürütüldüğü zaman tedavide kesin sonuç alınabilir. Tek başına psikoterapi ya da tek başına ilaç kullanımı hiç bir zaman işlevsel değildir. En ideal olanı ikisinin bir arada sürdürülmesidir.

Yaşam şekillerimizde ve düşünce biçimimizde herhangi bir değişiklik yapmadığımız sürece olaylara bakışımız ve yaşadığımız hayatta bizi mutsuz eden faktörler değişmeyecektir. Sadece ilaç kullanarak bir süre kimyasal etkiyle iyi hissedebiliriz ancak sorunun kaynağını çözmüş olmayız. İlaç etkisi ortadan kalkınca sorunlar tekrar gün yüzüne çıkarlar.

İlaç kullanımıyla ilgili bazı önerilerim olacak.

  * Sadece psikiyatristler ilaç yazma yetkisine sahiptirler.

  * Ailenizden, arkadaşlarınızdan ya da tanıdığınız herhangi bir kişiden, öneriler ile ilaç kullanmayınız. (Al bak bu ilaç bana çok iyi geldi sen de kullan vb.)

  * İlaç kullanımı mutlaka bir doktor kontrolünde olmalıdır. Doktorun bilgisi dâhilinde ilaç kullanımına başlanmalı ve yine aynı şekilde ilaç kullanımını bırakılmalı, kendi fikrinizce ilaçlarınızın dozunda herhangi bir değişiklik yapmamalısınız.

* Psikiyatrik ilaçları hiç bir zaman bir kaç gün alıp sonra ara verme şeklinde ya da sıkıntılı hissettiğiniz anlarda kullanmak şeklinde olmamalı. Aksi taktirde beyin kimyanız daha da bozulabilir.

  * İlaçların kullanımında ilk bir kaç gün yan etkileri görülebilir. Sizi endişeye düşüren bir durumda mutlaka doktorunuzla belirtiler hakkında konuşmalısınız.

  * 6 ay veya daha fazla ilaç kullandığınız halde durumunuzda herhangi bir değişiklik gerçekleşmiyorsa ya da durumunuz daha da kötüye gidiyorsa mutlaka farklı bir uzmana başvurarak onun da görüşlerini alınız.

 Son olarak unutulmamalıdır ki; ilaç desteği sadece gerekli durumlarda ve doktor kontrolünde olmalıdır. Ancak psikolojik desteği sürdürmezseniz ilaç kullanımı tek başına sorununuzu ortadan kaldırmayabilir. Sizi mutsuz eden ve psikolojik sorunlar yaşamanıza neden olan, düşünce biçiminizi ya da yeni yaşam seçimleri yaparak hayatınızda bir değişiklik yaratmadığınız sürece sıkıntılarınız devam edecektir.

PSİKOLOJİK DANIŞMAN / Tuncay TÜRKMEN