Oyuncaklar, çocukların belirli bir döneminde vazgeçemedikleri, yerlerini hiçbir elektronik aletin alamadığı nesneler. Kimi zaman sesli, ışıklı kimi zaman yumuşak veya parçalara ayrılabilen oyuncaklar. Çocuk her gördüğü oyuncağı ister hatta aynı oyuncağın farklı rengini dahi. “Ama bu ben de yok ki” cümlesini ebeveynler kim bilir kaç defa duydu ve duymaya da devam ediyor. Peki, çok oyuncak? Bu kesinlikle çocuğun dikkatini dağıtan, odaklanmasını güçleştiren bir unsurdur.

Bazen oyuncak alımlarını çocuğun doğru davranışları kazanmasında kullanmak önemlidir. Çünkü çocuk oyuncağı bir çaba ve güç, emek sarf ederek elde etmiş duygusunu yaşayacaktır. İhtiyaç dışında alınan oyuncaklar, ‘kolay elde etme’ duygusuna sebep olabilir.

Evde en az 3 – 4 oyuncak kutusu (belki daha da fazla) oyuncağı olan çocuk, mutfak gereçlerini oyuncak yapmaktan vazgeçmez. Gider kaşık, çatal, tabak, tencere, tepsi vs. hepsini yere serer ve o malzemeler ile oyun kurar. Neden böyledir? Çünkü onun için hayatın tüm gerçekleri oyun ile anlamlıdır ve oyun anlamı içerir. Ve tabi ki bir oyuncaktır o malzemeler.

Yaşa göre oyuncak seçimi nasıl olmalı?

1 yaşına kadar özellikle yıkanabilir oyuncak seçimi önemlidir. Çünkü bu dönemde nesneler ile tanışma ve onu öğrenme oral (ağız) yolla olmaktadır. Sıkınca ses çıkarak plastik oyuncaklar, beşiğinin üstüne konulabilen müzikli küçük hareketli (dönen) yumuşak oyuncaklar, kumaş ya da yumuşak küçük toplar, dişleri çıkmaya yakın güvenli malzemeden üretilmiş mamul diş kaşıyıcıları olabilir.

1 – 2 yaş arası, köşeleri keskin olmayan küpler, itme ve çekme gerektiren oyuncaklar, kalın kartonlu veya kumaştan olan kitaplar, yutamayacağı büyüklükte olan arabalar ve sökme takma gerektiren oyuncaklar, plastik ev, insan ve hayvan figürü olan oyuncaklar alınabilir.

2 – 3 yaş arası oyuncaklar: kalın ebatlı boya kalemleri, bolca A4 kâğıdı ve büyük resim kâğıdı, tehlikeli olmayacak durumda olan sallanan at, küçük ulaşabileceği kara tahta ve tozsuz tebeşir, iri boyutlu ve az parçalı yapbozlar, şekil büyüklük ve renk tanımayı kolaylaştıran oyuncaklar, üç tekerli ağır olmayan bisiklet, dayanaklı arabalar, plastik kova ve kürek.

 3 – 4 yaş oyuncakları, oyuncak telefon, plastik çay veya tabak, tencere seti, iş makineleri ve inşa malzemeleri, tehlikeli olmayan makas, bolca A4 kâğıdı ve büyük resim kâğıdı, çocuklara özel yapıştırıcılar, elektrikli olmayan trenler, kendiliğinden hareket etmeyen arabalar, kıyafetleri giydirilip çıkarılabilen bebekler, boyama kitapları şeklinde olabilir.

4 – 6 yaş oyuncakları ahşap veya plastik yapı blokları, boyama kitapları, uçurtma, etkinlik kitapları, basit müzik aletleri olabilir.

6 – 8 yaş oyuncakları ise, uçurtma, kuklalar, pilli elektronik oyuncaklar, basit bilim setleri ve çok parçalı yapbozlar olabilir.

Bütün bu oyuncakların yanında unutulmaması gereken bir oyuncak da KİTAPLAR’dır. Hemen hemen her gün siz ebeveynlerin onlara okuyacağı, dönemine uygun KİTAPLAR, çocukların odalarındaki dolapta mutlaka yer almalıdır. Kendisinin karıştıracağı, belki zaman zaman yırtabileceği ve sayfalarını defalarca açıp açıp yıpratacağı KİTAPLAR… HEM DE BOLCA….

Tuncay TÜRKMEN / PSİKOLOJİK DANIŞMAN