TANRI’NIN TARİHİ -KAREN ARMSTRONG
7 Ocak 2025, SalıTweet |
Nazike YAŞIR
Dinler tarihi konusunu uzun zamandır okumak istiyordum. Yukarıdaki başlıkta yer alan yazarın kitabının övgüsünü duyunca aldım ve notlar alarak okuduğum kitabın İslamiyet’le ilgili bazı bölümlerini sizlerle paylaşmak istiyorum: Kur’an Muhammed’e bugün bizim okuduğumuz sıra içinde inmemiştir. Her yeni bölüm indiğinde okuryazar olmayan Muhammed bunları yüksek sesle tekrarlamış ve Müslümanlar bunları ezberlemiş ve okuryazar olan bir azınlık da kaleme alınmıştır. Muhammed’in ölümünden 20 yıl kadar sonra vahiyler ilk kez resmi olarak bir araya getirilmiştir.(sy:220-221)
Kureyş ( Hz.Muhammed’in mensup olduğu Arap kabilesi) ilk Müslümanların namaz kıldığını görünce korkuya kapılmışlardır. Kureyş kabilesinin yüce üyelerinin köle gibi yere kapanması kabul edilebilir değildir. Tepki üzerine Müslümanlar ibadetlerini gizlice yapmak için şehir çevresindeki vadilere çekilmek zorunda kalmışlardır.(sy:224)
Kur’an’ın ilk ahlaki mesajı basittir: Zenginlik biriktirmek ve kişisel servet yığmak yanlıştır. İnsanın zenginliğinden belirli bir oranı fakirlere vererek toplumun refahını paylaşması iyidir.(sy:224)
Kadınlar, Muhammed’in dinini ilk seçenler arasındaydı. Kur’an, kadınlara miras ve boşanma konularında yasal haklar verdi. Çoğu Batılı kadın 19.yy’a kadar buna benzer haklara sahip olamadı. Ne yazık ki Hıristiyanlıkta olduğu gibi Müslümanlıkta da din, daha sonra metinleri Müslüman kadınlar hakkında olumsuz biçimde yorumlayan erkekler tarafından zorla ele geçirildi.(sy:243-244)
Medine’deki konumlarının gerilediğini gören Yahudiler, Müslümanlara düşman oldular. Ocak 624’te Medine’deki Yahudilerinin düşmanlığının kalıcı olduğu anlaşıldığında Muhammed, Müslümanlara Kudüs yerine Mekke’ye dönerek ibadet etmelerini emretti. İbadet yönündeki bu değişiklik, Muhammed’in en yaratıcı dinsel hareketi olarak görülür.(sy.300)
Kitapta beni en çok etkileyen, Tasavvuf ve İslam düşünce tarihinde büyük etkileri olan Muhyiddin Arabi’ye ayrılan sayfa 349 ve 350’deki bölümdü. Şöyle diyor kitabın yazarı: Muhyiddin Arabi sık sık “inanç tarafından yaratılan Tanrı” cümlesini kullanır. Her yerde hazır ve nazır olan Tanrı, hiçbir inançla sınırlı değildir çünkü O,” Nereye dönersen Allah’ın yüzünü görürsün” demektedir. Herkes inandığını över; onun tanrısı onun kendi yarattığıdır ve onu överken kendini över. Sonuçta başkalarının inancını suçlar, oysa adil olsa bunu yapmazdı ama onun sevgisizliği cahilliğinden gelir. Saygılarımla…