MECLİS DEMOKRASİLERİN MABEDİDİR
23 Nisan 2024, SalıTweet |
Nazike YAŞIR
Mustafa Kemal ve Kurtuluş Savaşı’nda birlikte yürüdüğü arkadaşları meclis meşruiyetini, mücadelenin olmazsa olmaz koşulu olarak görürler. Önce ordu kur denildiğinde önce meclis lazım diyorlar. Her şey meclis kararıyla geçiyor. Mustafa Kemal ve arkadaşları ısrarla meşruiyetin peşindedir. İstanbul’un 16 Mart 1920’de işgal edilip Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın dağıtılması Ankara’da büyük bir seferberliğe yol açar. Mustafa Kemal 19 Mart’ta Heyet-i Temsiliye Başkanı sıfatıyla bir genelge yayımlayarak her sancakta seçilecek delegeleri Ankara’da toplanmaya çağırır ancak kentin buna uygun bir binası yoktur. Damında kiremit, duvarlarında sıva bile olmayan eski İttihat Terakki binasının derhal tamir edilmesine karar verilir. Çatısı Ankaralıların evlerinden ve Ulucanlar’daki Numune Mektebi’nden getirilen kiremitlerle yapılır. Ankaralıların fedakârlığı sayesinde bir ay içinde 5068 lira harcanarak TBMM binası hazırlanır. Daralan Osmanlı coğrafyasının dört bir yanından gelen yeni mebuslar meclisi oluşturur.436 mebusun 288’i üniversite mezunu,94’ü orta öğrenim diplomalı,162’sinin bir ve birden fazla yabancı dil konuştuğunu,32 din adamı ve 30 aşiret reisi olduğunu biliyoruz.(1)
16 Mart 1920’de Osmanlı İmparatorluğu’nun Başkenti İstanbul işgal edilince bir grup mebus Padişah Vahdettin’in huzuruna çıkarak memleketi kurtarmak için Anadolu’ya mesela Bursa’ya geçmesini önerirler. Vahdettin’in cevabı:’’Ecdad-ı izamımın payitahtından bana firar mı teklif ediyorsunuz?(Ulu ecdadımın başkentinden kaçmamı mı teklif ediyorsunuz?) (2)
Mustafa Kemal 1920’de İngilizler Meclis’i basıp mebusları Malta’ya sürünce Anadolu’daki İngiliz subaylarını tutuklatıp 1 ay sonra 23 Nisan 1920’de TBMM’ni açar ve İngilizleri de mebuslar serbest kalınca bırakır. Devletin onurunun nasıl korunduğuna ibretlik bir örnek, ders alanlar olur mu dersiniz? Bir başka ders daha:1. Kurucu Meclis’te herkes fikrini özgürce söyleyebiliyor. Buna Mustafa Kemal Paşa’yı eleştirmek hatta onun bir daha mebus seçilmesini engellemek de dahil. Son ders:2 Mart 1937 Salı ulus gazetesi haberi; bu sene bütçede 17 milyon lira fazlalık var. Ne bir vergi arttırılacak ne de yeni bir vergi konacak. Bütçe fazlasının 2,3 milyonu eğitime,1,5 milyonu sağlığa,900 bini ormanların ıslahına,8 milyonu da sanayileşmeye ayrılacak. Çocuklarımızın cumhuriyet değerleriyle yönetildiği bir ülkede yaşaması dileğiyle 23 Nisan Milli Egemenlik ve Çocuk Bayramı’mız kutlu olsun.
(1)Prof. Dr.Ali Cengizkan-Türkiye’yi Kuran Meclis’in Hikayesi (2)Oksijen gazetesi (2) Oksijen gazetesi 28 Ekim-3 Kasım 2022