21 Aralık 2024, Cumartesi

SOR BAKALIM NİYE TÜKETİYORUZ?

28 Mart 2017, Salı

     


Serkan SELİNGİL

Tüketim toplumu… Gelişen teknoloji, ekonomik koşullar, ve üretici firmaların olmazsa olmazmış gibi gösterdikleri ürün pazarlama yöntemleri ile günümüzün yadsınamayan gerçeği. İnsanların ihtiyaç duysa da duymasa da sürekli bir şeyler satın almasıyla oluşturduğu hepimizin dahil olduğu toplum.

İnsan kendisine şu soruyu sormadan edemiyor. Kaçımız gerçekten sadece ihtiyacımız olan mal ve hizmeti satın alıyoruz. Her ay yapılan giysi ve kozmetik alışverişi, bir üst modeli çıktığında değişen otomobil, beyaz eşya, ev mobilyaları, telefon, tablet ve benzeri ürünler. Hep tüketiyoruz. Neden? Üstelik bunları almak için para kazanmak zorunda olan biz,  durmaksızın çalışıyoruz. Hafta sonu tatilinde ya da izinli günümüzde o da olmadı internetten alış-veriş yaparak kazandığımız parayı harcıyoruz, yetmeyince kredi kartını kullanıp, ondan da harcıyoruz. Olmadı bankalardan ihtiyaç adı altında yüksek faizli krediler çekip tüketmeye devam ediyoruz. Sürekli çalışıp ve sürekli harcıyoruz yani. Işıltılı vitrinleri ve yaptıkları indirimlerle insanları kendisine çeken AVM’ler sayesinde biraz, belki de tümüyle, kıtlıktan çıkmış gibi alış-veriş yapıyoruz. Eskiden olduğu gibi kimsenin elinde bir ihtiyaç listesi de göremiyorum ben. Ne bulursak alıyoruz, doluşturuyoruz. Sonra da ay sonunu nasıl getireceğiz diye kara kara düşünüyoruz.

Eskiler ‘bir şey söküldü mü, diker, yamalar kullanırdık, atmayı düşünmezdik pek’ derler. Çünkü ulaşmak zordu, değeri vardı. Elindekini korumak, yaşamı, kendini korumak, kısacası ayağını yorganına göre uzatmak esastı. Günümüz tüketim toplumunun en belirgin özelliği "evladiyelik" kavramının ortadan kalkmış ya da kaldırılmış olmasıdır. Artık bir buzdolabının, çamaşır makinesinin, ev mobilyasının veya otomobilin 20 sene çalışmasını düşünemezsiniz.  Esasında bu tarz ürünler de mevcuttur ama artık kolay alınır değildir. Aldığınız ürünü almalı, en fazla garantisi dolana kadar kullanmalı ki garanti süresi bittiğinde yeni modelini almak zorunda kalalım. Bazı ürünlerde ise  alınan eşyanın  daha taksitleri bile bitmeden  yeni çıkan modeliyle değiştirme eğilimi oluşuyor. İnsanların sürekli değiştirdiği cep telefonları buna verilecek en güzel örnek.

Sorumluluk sahibi bir insan kendisine sık sık bu soruyu sormalı: Neden? Sıklıkla tüketilen bu şeylere neden ihtiyacım var? Tükettiğim bu şeylere ihtiyacım olmadığı halde neden ve nasıl ihtiyaç duyar hale geldim? Tüketmeden önce yaşamdan beklentilerini gözden geçirmeli ve gerçekçi olmalı insan. Neyi, neden istediğini sorgulamalı. İstediği şeylerin onu gerçekten tatmin edip etmeyeceği üstüne düşünmeli. Alınacak eşyanın ihtiyaçtan dolayı mı yoksa arzulamaktan dolayı mı olduğunun ayrımını yapmalı. Almazsa birkaç gün sonra varlığını bile unutacağı bir telefon, giysi ya da ayakkabı için kendini kaybedip onca parayı saçmamalı diye düşünüyorum. Yazımı bu konu ile alakalı bir söz ile bitirmek istiyorum.  Mütevazı yaşamıyla dünyaca  tanınan Uruguay eski devlet başkanı Jose Mujica der ki: "Gereksiz ihtiyaçlardan oluşan koca bir dağ yarattık. Bir şeyler satın alıyoruz, sonra çöpe atıyoruz. Aslında boşa harcadığımız şey, hayatlarımız. Bir şey satın aldığımda veya siz aldığınızda ödemeyi parayla yapmıyoruz. Ödemeyi yaşamımızdan, para kazanmak için harcadığımız zamanla yapıyoruz. Aradaki fark ise şu: hayatı satın alamazsınız. Hayat geçip gider... ve hayatınızı boşa harcayıp özgürlüğünüzü kaybetmek korkunç bir şeydir."

OKUMALI/ DENİZ KÜSTÜ

Romanlarında, Karadeniz'den Toroslar'a, Ağrı Dağı'ndan Ege'ye uzanan çok geniş bir Anadolu coğrafyasını anlatan Yaşar Kemal, Deniz Küstü'de, ana tema olarak İstanbul'un çürüyen doğasını seçer. Bir kentin tüm coğrafyasıyla her anlamda yozlaşmasının ve çürümesinin anlatıldığı romanda, tüm karakterler İstanbul'a göç yoluyla gelmişler ve beraberlerinde hayallerini de sürüklemişlerdir.  Yaşar Kemal kitapta, İstanbul’un farklı semtleri, tekneler, çamurlu sokaklar, gecekondular, balıkçılar, kahveler, İstanbul’a dair her şeyi kusursuzca gözlemlemiş.

İZLEMELİ/ OTOBAN

Kötü giden bir soygunun ardından acımasız bir çetenin lideri olan Hagen'dan kaçmaya başlayan Casey Stein'ın, eski patronu uyuşturucu satıcısı Geran'ı aramak dışında bir çaresi kalmamıştır. Ancak Geran'ın başı daha da büyük bir belaya girer. Hayatının aşkı Juliette'i Hagen tehdidinden korumaya ve en kısa sürede hayatını kurtarmaya çalışırken esaslı bir kovalamacanın içerisinde bulur.

DİNLEMELİ/ AŞK HİKAYESİ

Şarkıcı Funda Arar, kariyerinin 10'uncu solo albümü ile müzikseverlerle buluştu. Aşk Hikayesi’ adlı albümde Soner Sarıkabadayı, Gülşen, Febyo Taşel, Gökhan Tepe, Şebnem Sungur, Süleyman Billor, Günay Çoban, Tuğçe Ören, MC Murad, Namık Naghdaliyev, Onur Baştürk, Gözde Ançel, Buray Hoşsöz, Ferdi Quliyev, Terlan Memmedhüseynov, Serdar Aslan gibi önemli isimlerin eserleri bulunuyor. Projenin ilk klibi, sözü Günay Çoban müziği Febyo Taşel’e ait olan ‘Düşman Gibi’ye, Nihat Odabaşı yönetmenliğinde çekildi.

 



 

 

 



Yazarın Tüm Yazıları
MÜCADELESİ ÇOK GÜZELDİ 24 Eylül 2019, Salı
EN KÖTÜ NE OLUR? 15 Mayıs 2018, Salı
HİSSET... FARK ET... 24 Nisan 2018, Salı
NEREDEN BAKMALI? 10 Nisan 2018, Salı
MÜREKKEBİN AKTIĞI YER 27 Mart 2018, Salı
HANGİ BEN? 13 Mart 2018, Salı
IŞINLAMA SCOTTY, İLETİŞİM KUR 27 Şubat 2018, Salı
BİLEREK DEĞİL İSTEMEDEN 20 Şubat 2018, Salı
SIRADAKİ ANONS SENİN İÇİN OLABİLİR 6 Şubat 2018, Salı
ALİ DEDE ÖRNEK OLSUN 23 Ocak 2018, Salı
UYAN SÜPERMEN FİLM BİTTİ 16 Ocak 2018, Salı
ZORUNDA KALARAK MI? İSTEYEREK Mİ? 26 Aralık 2017, Salı
TEK YOL ŞİDDET Mİ? 19 Aralık 2017, Salı
DEĞER Mİ HİÇ? 12 Aralık 2017, Salı
ENGEL (SİZSİNİZ) 5 Aralık 2017, Salı
KAZANMAK İÇİN VAZGEÇMEK 28 Kasım 2017, Salı
BEKLENEN BEKLENDİĞİ AN GELMEZ 21 Kasım 2017, Salı
Başkaları başkalarıdır, sen kendin ol 14 Kasım 2017, Salı
SEN OLSAN NE YAPARSIN? 7 Kasım 2017, Salı
PİŞMAN MISIN? 31 Ekim 2017, Salı
İZ BIRAKANLAR 24 Ekim 2017, Salı
GÜÇ(LÜK)LERİMİZ… 17 Ekim 2017, Salı
'SEV' Kİ 'SEVGİ' GÖR 10 Ekim 2017, Salı
ÖYLE MİYİZ? 3 Ekim 2017, Salı
OLMAZSA OLMAZ 26 Eylül 2017, Salı
GEÇ BUNLARI 19 Eylül 2017, Salı
KİM OLUYORUZ? 12 Eylül 2017, Salı
HOŞGÖR SEN 29 Ağustos 2017, Salı
NE GEREĞİ VAR? 15 Ağustos 2017, Salı
YÜK ETME AFFET 25 Temmuz 2017, Salı
BEKLENTİSİZ OLUR MU? 18 Temmuz 2017, Salı
BİR VİCDANIMIZ VARDI 11 Temmuz 2017, Salı
NEYİ ARIYORUZ? 4 Temmuz 2017, Salı
ADAM GİBİ DEĞİL İNSAN GİBİ 20 Haziran 2017, Salı
KUŞLAR UÇAR, SEN SAMİMİYETİ HATIRLA 13 Haziran 2017, Salı
BEŞİKTAŞK 6 Haziran 2017, Salı
HAREKETE GEÇ 30 Mayıs 2017, Salı
BİLEN SÖYLESİN 23 Mayıs 2017, Salı
İNAN ÇOK ZOR DEĞİL 16 Mayıs 2017, Salı
BUGÜNE BAK 9 Mayıs 2017, Salı
NE TARAFTASIN? 2 Mayıs 2017, Salı
NE BU ŞİDDET, BU CELÂL? 25 Nisan 2017, Salı
UMUT İNSANDA 18 Nisan 2017, Salı
DEĞİŞEN ZAMAN DÖNÜŞEN İNSAN 11 Nisan 2017, Salı
SOR BAKALIM NİYE TÜKETİYORUZ? 28 Mart 2017, Salı
NEREYE VARACAK BU İŞİN SONU? 21 Mart 2017, Salı
KİM BİLİR? 14 Mart 2017, Salı
'KADIN KADINDIR ÇİÇEK BABANDIR!' 7 Mart 2017, Salı
KALMAK DA GİTMEK DE KAÇ KERE ZORDU? 28 Şubat 2017, Salı
KADER DİYEMEZSİN SEN KENDİN ETTİN 21 Şubat 2017, Salı
14 ŞUBAT YAZISI DEĞİLDİR! 14 Şubat 2017, Salı
KARAR VERMEK MECBUREN 7 Şubat 2017, Salı
DOSTLAR ALIŞVERİŞTE GÖRSÜN 31 Ocak 2017, Salı
İYİ MİDİR İNSAN OLMAK? 24 Ocak 2017, Salı
KAZANMAK MI? KAYBETMEK Mİ? 17 Ocak 2017, Salı
ÖTEKİ KİM? 10 Ocak 2017, Salı
MAZİYE BİR BAKIVER 27 Aralık 2016, Salı
ZOR GÜNLER VE UMUT ÜZERİNE 20 Aralık 2016, Salı
‘KADINLAR İNSANDIR BİZ İNSANOĞLU’ 13 Aralık 2016, Salı
VEFA NEYDİ? 6 Aralık 2016, Salı
NE KADAR MUTLUYUZ? 29 Kasım 2016, Salı
KONUŞUYORUZ DİNLEMEDEN 22 Kasım 2016, Salı
BİZ BÜYÜDÜK VE KİRLENDİ DÜNYA 15 Kasım 2016, Salı
OKUMUYORUM,OKUMUYORSUN,OKUMUYORLAR 8 Kasım 2016, Salı
GİT, GİDEBİLİRSEN... 1 Kasım 2016, Salı
‘BAK BEYİM SANA İKİ ÇİFT LAFIM VAR’ 25 Ekim 2016, Salı