ATATÜRK KIYI EGE’YE VE ALİAĞA’YA NİÇİN GELDİ?
12 Nisan 2023, ÇarşambaTweet |
Cevat YILDIRIM
(Eski bir öğretmenin öğrenciyken yazdığı not defterinden konuyu takip edelim.)
“Mustafa Kemal ATATÜRK, kurduğu Cumhuriyetin sonsuza kadar yaşaması ideali ile bilime ve akla değer verme konusunda çok titizdi. Türkiye’yi içten ve dıştan gelecek tehditlere karşı korumak, halkın tamamında birlik beraberlik fikriyle kamuoyu oluşturmak istiyordu. Bunu her fırsatta dile getiriyordu.
İtalya başbakanı Mussolini, aşırı milliyetçi düşüncesiyle Akdeniz bizim iç denizimiz gibi laflar ediyordu. Etraftan ses çıkmayınca Antalya’yı gelip alacağız şeklinde konuşmaya yeltenmişti. Öğretmenimiz günlük gazeteleri okur, takip ederdi. Fakat elinde 1934 tarihli gazeteler vardı.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Kıyı Ege gezisinin amacı neydi? Bir taraftan düşüncesiz İtalyan liderine ders vermek, bir taraftan ahalinin devrimleri benimseme durumunu ölçmek istiyordu. Gerektiğinde bazı yerlerde memurları okutup, ilerleme durumlarına bakıp teşvik ediyordu. Atatürk 7 Nisan 1934 günü Ankara’dan trenle hareket etti. Eskişehir ve Afyon yoluyla 8 Nisan günü Uşak’a geldi. Aynı günün akşamı Manisa’daydı. Geceyi Manisa’da trende geçirdi. Yanında Birinci Ordu Müfettişi Fahrettin Paşa ve İkinci Ordu Müfettişi İzzettin Paşa ile birlikte 9 Nisan’da Menemen istasyonuna geldi. Menemen’deki askeri birliği teftiş ettikten sonra otomobille Foça’ya hareket etti. Saat 11 sıralarında Foça ilçesindeydi. Kasabanın ileri gelenleri kendisini şimdiki petrol ofisi yanında kurdukları takın altında karşıladılar. Belediye başkanı Raşit Bey ve diğer Foçalılar Atatürk’ü Köprübaşı’ndan geçip elektrik santrali yanından ilerleyerek Celile Hanım Köşkü’ne götürdüler. Atatürk burada kahve içti. Dinlendi. Daha sonra Büyük Deniz’den bir kayıkla ilerde bekleyen askeri gemiye binerek Uzunada’ya gitti. 10 ve 11 Nisan günleri Menderes, Torbalı ve Selçuk’a gitti. 12 Nisan günü Karşıyaka’da bulunan annesinin mezarını ziyaret etti.
13 Nisan 1934 günü Karşıyaka’dan hareketle Menemen-Aliağa üzerinden Bergama ve Edremit’e gitmeye karar verdi. Vali Kazım Paşa daha önceden Atatürk’ün Aliağa’dan geçip Bergama’ya gideceğini yazıyla haber vermişti.” Halkın çoğunluğu ilkokulun Bergama yolu (Şimdi Fevzipaşa caddesi) üzerindeki kapının önüne sıralanmıştı. Okul öğrencileri ve öğretmenler de oradaydı. Halkla konuştu. Bir kız öğrenci kendisine çiçek verdi. ( Halkın bulunduğu mevkii Sayın Belediye Başkanımız Serkan Acar Bey’in anıt yaptırdığı yerdir. Aliağa halkı ve Atatürkçü Düşünce Derneği Şubesi adına buradan bir kere daha teşekkür ediyorum. Böylelikle Aliağa’nın çekirdek başkanı olduğunu göstermiş oldu.) O gün Aliağa merkez halkı ile beraber yakın köylerden gelenler yakından Ata’sını gördü. Coşku ve sevgiyle alkışladılar.
Aliağa İlkokulu ve iskele taraflarına gidişini bazı arkadaşlar o günü görenlerle konuştular. Bunlardan biri de Selim Erkmen’dir. Kendisi arkadaşlara ve halkımıza tespitlerini anlatacaktır. Atatürk burada 15-20 dakika kadar kaldıktan sonra Bergama’ya doğru hareket etti. Anadolu Ajansına göre, "her gittiği yerde askeriyeyi teftiş etti. Halkla konuştu. Ayvalık veya Edremit’te dedi ki: Çizmemi kısa süre önce çıkardım. Tekrar bir ayağıma gerçek çizmemi diğer ayağıma Akdeniz’deki çizmeyi bana giydirmesinler. "
Bu gezi Ankara’dan başladı. Çanakkale’de tamamlandı. “Size minnettarız Atatürk’üm”